Vlaams Congres van Leraars Wetenschappen

Op zaterdag 3 februari 2024 zal de VLA weer samen met VBO en VeLeWe het Vlaamse Congres voor leraars Wetenschappen organiseren.  We positioneren er krachtige aardrijkskunde binnen de wetenschappen en we voorzien opnieuw in een reeks relevante geografische workshops voor leerkrachten in de eerste, tweede als derde graad. 

1. De workshop ‘klimaatrobuuste steden’ is uitgetekend voor leerkrachten derde graad. Sander Taragola begeleidt je zowel door dit STEM-thema als door het gebruik van ARcGIS Online. 

Het valt niet te ontkennen, de impact van de klimaatverandering in Vlaanderen is voelbaar. Het is een onderwerp waar leerlingen van wakker liggen. Hen de middelen geven om hands-on deze problematiek te analyseren, vormt dus een grote meerwaarde.

In dit uitgewerkt lessenpakket voeren de leerlingen zelf onderzoek uit naar de manieren waarop een stad zich kan wapenen tegen een veranderend klimaat.  Zij verdiepen zich concreet in  ruimtelijke ordening en teledetectie. Ook maken de leerlingen gebruik van ArcGIS Online, een gratis online tool die ‘state of the art’ spatiale analyses mogelijk maakt. Zo worden belangrijke concepten uit aardrijkskunde en andere wetenschapsvakken toegepast.

In deze workshop krijg je een korte kadering van het lessenpakket en test je zelf het lesmateriaal uit.

2.  Roland Dreesen neemt je weerom mee voor een geologische stadswandeling in het centrum van Antwerpen, urban geology als het ware.

Natuursteen is hierbij een hoofdrolspeler en biedt heel wat mogelijkheden inzake popularisering van de natuurhistorische wetenschappen, vooral dan van de aardwetenschappen. De regionale verspreiding van natuursteen in onze Vlaamse historische gebouwen weerspiegelt duidelijk de geologie van de lokale ondergrond. Dit is een interessant gegeven, zeker nu er een nijpend gebrek is aan permanente ontsluitingen en de steengroeven vrijwel ontoegankelijk zijn geworden voor schoolexcursies. Deze geologische stadswandeling neemt je mee langs een aantal historische gebouwen en monumenten waar specifieke natuursteensoorten een extra geo-wetenschappelijke dimensie geven aan dit onroerende erfgoed. De stenen gebouwen vertegenwoordigen zo virtuele steengroeven midden in de stad, waar je gesteenten op een veilige manier en zonder specifieke toelating kan bestuderen.

Wie hiervoor kiest moet de hele namiddag in het programma vrijmaken en om 14u op de Groenplaats staan met loep in de hand.

3. Bart Van Bossuyt begeleidt je in de workshop ‘Kosmografie’ bij het zelf maken van een online cursus met veel interactieve content.

In deze workshop vertrekken we vanuit de minimumdoelen (en leerplannen) en bouwen we zelf een aantal eigen werkbladen (in Google Sites, Google Docs, Wix, Bookwidgets…) voor het thema kosmografie met de nieuwste toegankelijke animaties, interactieve kaarten, aanklikbare grafieken, sleepbare 3D-modellen tot augmented reality in de browser toe. Het eindresultaat is een reeks werkbladen waar je leerlingen op een activerende en onderzoekende manier aan de slag kunnen gaan en zal ook een meerwaarde bieden voor leerlingen met een beperkt ruimtelijk inzicht. De getoonde visualisaties kunnen gecombineerd worden met elk evaluatieplatform en werken op de bijna elk beeldscherm. Tot slot hebben we het ook over best practices bij het digitaal evalueren als je dit soort high-end content gebruikt.

4. ‘OPEC 2.0 voor zeldzame energiemineralen’.  ‘Zal het volgende Opec-kartel er eentje zijn voor batterijmaterialen?’ kopte een Vlaamse krant op 8 november 2022.  Op welke manier beïnvloedt de energietransitie de ontginning van grondstoffen, de productieprocessen en economische sectoren?  Hoe speelt geopolitiek in op deze economische processen.

Onder het mom ‘de wereld is het labo voor de aardrijkskundigen’ neemt Rita Heyrman je als leerkracht mee in een lessenpakket voor vier lesuren aardrijkskunde in de tweede graad en plaatst je midden in de geografische realiteit.  Zij neemt je stap voor stap door het doelenkader en de lesstructuur, dompelt je onder in het documentatiemateriaal en samen met haar test je verschillende werkvormen uit. 

Bij de workshop hoort een google-drive met al het documentatiemateriaal zodat je het zelf kan inzetten in je lessenpakket.  Breng dus zeker voor deze workshop je laptop en atlas mee – wij zorgen voor werkend internet.

5. Hilde Hofkens begeleidt je in de workshop ‘Met geopunt aan de slag in lesmateriaal voor de eerste en tweede graad’ bij het inpassen van digitale oefeningen in je persoonlijk lesmateriaal. 

Wie nog niet vertrouwd is in het gebruik van deze GIS-tool, een aanrader omdat je begeleid wordt door een lerarenopleider die op een perfecte manier de link kan leggen tussen inhoudelijke context en tool. Deze manier van werken is de enige die de geografische inhouden versterkt, want ga je enkel voor het tool, dan ga je voor geschraling.

6. Tomas Mertens en Fien Van Coillie werkten vanuit de lerarenopleiding in een PDPO-project over agroforestry. Zij ontwikkelden een educatief lessenpakket, een strategisch bordpel "Farm West" .  De deelnemers worden niet alleen geïnformeerd over wat agroforestry is, maar worden ook over de verschillende aspecten van duurzame landbouw ingelicht. De landbouwer staat in het verhaal centraal als een "moderne ondernemer". Het spel is geschikt voor alle leerkrachten (alle graden en finaliteiten) die in hun lessen op een attractieve manier willen werken aan de duurzaamheidscompetenties.

Tomas en Fien zullen tijdens het eerste werkuur de speltechtische details voorstellen en vervolgens gaan ze met de leerkrachten aan de slag.  We spelen het spel gewoon samen en evalueren kritisch.

7. Andreas de mesmaeker en Gisèle Vervoort proberen met leerkrachten eerste graad het project Ruimtehelden uit. Het project is een participatief leerpakket rond ruimtebewustzijn. Ze gaan hierbij uit van de principes van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Via verschillende methodieken krijgen tieners meer inzicht in ruimtegebruik en leren ze hoe ze ruimte duurzamer kunnen vormgeven. Waar mogelijk passen we dit toe op concrete woonprojecten in hun omgeving. Bij het uittesten van methodieken leren wij van tieners wat hun woonwensen en bekommernissen zijn. Hierin inzicht krijgen, is een belangrijke stap. Het zijn zij immers die de toekomstige woonkeuzes maken en hun woonvoorkeuren op hun beurt doorgeven aan de volgende generaties. 

Het Vlaams Congres van leraars Wetenschappen gaat door op de terreinen van de Universiteit Antwerpen, Drie Eyken op zaterdag 3 februari 2024.  Meer praktische informatie kan je terugvinden op https://www.congreswetenschappen.be/

Wat de betalingswijze betreft, volgen we onze partners VBO en VeLeWe.  De congreskosten bedragen 70 euro waarbinnen 15 euro inschrijvingsgeld VLA-2024 vervat zit.  VLA betaalt je 15 euro terug na afloop van het congres en… wanneer je VLA-lidmaatschap 2024 op onze rekening staat.

Wij hopen dat u ook daar van de partij bent! 

Marleen Van Strydonck, congrescoördinator