Leerkracht in het vizier!

 

Elke maand zetten we een Vlaamse leerkracht aardrijkskunde in de kijker. We nemen van hem/haar een interview af aan de hand van onze vragenlijst.  Het interview vindt zijn weg naar de VLA-krant en de VLA-website.

Tijdens de maand juni trokken onze vliegende reporters naar het verre Limburg voor een geogesprek met Muriel Hombroukx, leerkracht aardrijkskunde aan de helix in Maasmechelen.

 

Je coördinaten?  Waar geeft je les?  Aan welke graad?  Hoelang sta je reeds in het onderwijs? Waarom geef je graag les?  Waarom is je werkplek zo’n speciale plaats?

Als geografe die afstudeerde in juni 1989 aan de KULeuven heb ik na dit bijzondere coronaschooljaar 31 schooljaren afgerond. Ik werk op campus de helix in Maasmechelen als fulltime leerkracht aardrijkskunde in de tweede en derde graad TSO, met als topper de derde graad  Toerisme, een richting waarin aardrijkskunde een hoofdvak is met 3 lesuren per week.

Het is een luxe om een fulltime opdracht te hebben in je eigen vak, maar het blijft een uitdaging om met 1 lesuur per week de leerlingen te boeien en dit blijven te doen….  Voor het gros van de leerlingen is aardrijkskunde ‘maar’ een bijvak, waar ze direct het nut niet van inzien.

Los van mijn vak aardrijkskunde geniet ik ook altijd van het feit dat ik sommige leerlingen van het 3^e tot het 6^e jaar in de klas heb. Je ziet ze dan niet alleen groeien in je eigen vak maar ook als mens, van (vaak) onzekere puber tot een jongvolwassene klaar voor een volgende stap in hun leven….

Waarom geef je graag les? Hoe geef jij je lessen? Hoe maak jij gebruik van de didactische principes? Welke werkvormen gebruik jij overwegend? Welke excursies organiseer jij?  Heb jij een vaklokaal? Zo ja, hoe heb je dat ingericht?

In TSO-richtingen is het niet altijd gemakkelijk om leerlingen te motiveren voor 1 lesuurtje per week, door de veelvuldige extra activiteiten valt er regelmatig een lesuur weg. Dit bezorgt mij wel eens stress, regelmatig bedel ik dan ook bij collega’s om een extra lesuur om toch gelijk te blijven in parallelklassen, maar dit is natuurlijk niet altijd voor elke groep haalbaar. De doorsnee leerling heeft het liefst dat je gewoon modeloplossingen projecteert op het bord en dat ze dit gewoon moeten memoriseren… maar zo zit ik niet in mekaar, het is soms moeilijk om tegen hun verwachtingenstroom in te gaan en blijven te gaan. Het zuiver reproduceren zit ingebakken bij heel wat leerlingen maar als het inzicht er niet is, helpt dit niet altijd. Het toepassen van basisvaardigheden is essentieel maar sommige leerlingen zien dit echter niet altijd in.  

De lessen worden altijd ondersteund met geprojecteerd materiaal, figuren, schema’s en er worden regelmatig filmfragmenten gebruikt. De gekozen filmfragmenten worden zo goed als mogelijk aangepast aan de lopende actualiteit. De leerlingen kunnen dit materiaal altijd raadplegen via Smartschool.

Als er een nieuwe klas in het vaklokaal komt verwelkom ik hen altijd met ‘welkom in mijn living’ (elke keer zijn er wel een paar die gniffelen na deze woorden…), op alle muren hangen foto’s en soms van voor hen niet alledaagse dingen zoals bijvoorbeeld druipstenen in een lavagrot of een mooi beeld van gesteentelagen (wie neemt daar nu een foto van..). Boven het bord prijkt een fysische wereldkaart, waarop ik tijdens de les een pointer gebruik om te tonen waarover ik het heb.  In het lokaal zijn atlassen aanwezig en het is zo dat de leerlingen ook thuis een atlas hebben.

De digitalisering zet zich stilaan door, tot nu toe zijn er chromebooks ter beschikking en soms is het echt een huzarenstukje om ze in eenzelfde periode te reserveren voor 5 parallelklassen. Spijtig is dat er toch nog wat tijd verloren gaat in zo een les met het ophalen en terug inleveren van de toestellen. Vanaf volgend schooljaar zou elke leerling in 3,4 en 5 op onze school een laptop moeten hebben die ter beschikking gesteld is door de overheid, zodat het integreren van het gebruik van digitale middelen beter en vlotter zou moeten verlopen.  

Tijdens het afstandsonderwijs gebruikte ik ook in de klassen bookwidgets om nieuwe leerstof aan te brengen of te verwerken, het was voor mij ook een goede oefening naar de toekomst toe. Ik gebruikte ook wel eens ingesproken filmpjes of ingesproken powerpointpresentaties, het was wel een uitdaging om de inhouden op een andere manier over te brengen.  

De excursie van het zesde jaar was (door corona was er geen excursie afgelopen schooljaren) jarenlang een klassieker ‘de Ninglinspo’, voor sommige leerlingen de mooiste excursie van het secundair onderwijs. Het heeft me even tijd gekost om de dames van het gezelschap te overtuigen dat hoge hakken en handtassen not done zijn voor deze ‘survival’ – tocht (ik gebruik de woorden van de leerlingen). Enkele jaren terug was het een sprookjeswandeling met 5 cm sneeuw op het parcours, daar spreken ze nu nog altijd over!  Tot voor een paar jaar combineerde ik deze wandeling met een bezoek aan de mijn van Blegny, om de leerlingen toch in contact te brengen met hun eigen roots, Maasmechelen is immers een gemeente die gegroeid is uit het mijnverleden van Eisden. Recenter (om budgetaire redenen) is dit vervangen door een wandeling in Dilsen-Stokkem in het gebied Negenoord, met aandacht voor de eerdere meanderdoorbraken die het landschap van nu bepalen, de vroegere grintontginningen en het project Grensmaas. Dit excursiepunt kan ook digitaal voorbereid worden in de klas. In de lessen wordt er altijd aandacht besteed aan de gevaren van het wonen in een alluviale vlakte, in deze zomervakantie was dit een zeer actueel thema.   

De school ligt aan de rand van het Nationaal Park Hoge Kempen en met de Maas in de directe nabijheid zijn er genoeg mogelijkheden om excursies uit te werken, het mijnverleden is nog steeds zichtbaar in het landschap, zowel fysisch als menselijk.

Een topbeleving in de afdeling toerisme als aardrijkskundeleerkracht was lang het mee organiseren van de buitenlandse ‘verplichte’ excursie. Elke keer een uitdaging om leuke excursiepunten te zoeken, buiten de ‘toeristische’ plaatsen, die de toch wel meestal uitgelaten bende onder de indruk kon brengen. Ik denk aan de eerste buitenlandse reis naar Ardèchevallei en de Provence, ergens in de jaren negentig, toen ze onder de indruk waren van de  Gorges de l’ Ardèche  en ik om even rust te brengen 1 minuut stilte vroeg voor het landschap (en of het stil was) of hoe ze met hun zakdoek op hun neus door een fumarolenveld (Le Biancane) liepen in Toscane (wel met het bijhorende gezaag … dat stinkt…) op een warme ondergrond, momenten die ze nooit zullen vergeten denk ik… . De reis naar New York een paar maanden voor 9/11 was ook indrukwekkend…. De leerkracht aardrijkskunde kende de weg (goed stadsplan…), verzorgde de blaren op de voeten en maakte ook nog eens foto’s van wat er te echt te zien was (de leerlingen beperkten zich in die tijd tot foto’s voor de fontein, tegen het standbeeld of voor de omheining en dan moest je altijd vragen … waar ben je geweest?) voor de archieven of examenvragen.

Hoe kijk jij als leerkracht naar het vak aardrijkskunde? Welke veranderingen zou jij doorvoeren mocht je vrije keuze hebben en over alle middelen beschikken? 

Het is het mooiste vak om te geven! Enthousiast blijven voor je leerlingen is heel belangrijk!

Waarom ben jij lid geworden van de VLA? Hoe ondersteunt de VLA jou als leerkracht aardrijkskunde?  Waarop zou VLA nog veel meer moeten inzetten?

Wanneer ik precies bij de VLA (WAL) terecht gekomen ben weet ik niet meer goed. Ik ben in de WAL gerold op vraag van Georges Tibau en ben als lid van het bestuur al meerdere keren betrokken geweest bij de organisatie van de finale van de Geo-Olympiade in Limburg. Elke keer staan we er weer als team en het is nog plezant ook! Het is een geweldige opsteker om de aardrijkskundige drive van de deelnemers te ervaren.

Bepaalt het lesvak je vakantiebestemming? Welke vakantieplaats zou je aanraden aan collega’s en waarom?

Wat wil je nog kwijt aan je vakcollega’s in Vlaanderen?

Reiservaring geeft je een beeld op de wereld, mijn leuze die ik meegeef aan mijn zesdes is  ‘ kom onder je kerktoren uit, trek de wijde wereld in’. Mijn job als leerkracht aardrijkskunde bepaalt zeker mijn reiskeuze…. Een fototoestel altijd bij de hand, de laatste jaren de smartphone…om foto’s te maken die ik misschien ‘ooit’ wel eens zal gebruiken….

Natuur staat op de voorgrond bij de keuze…. Van vulkanische landschappen kan ik genieten. IJsland, Indonesië, La Palma, Madeira, de Azoren …. stuk voor stuk prachtige bestemmingen. De ervaringen die je daar opdoet breng je automatisch mee naar de klas…. Een citytrip brengt me niet tot in de musea, maar niets zo zalig dan te kuieren door oude straatjes en proberen te achterhalen hoe de stad gegroeid is. De aanwezigheid van een zandstrand om te zonnen kan me niet bekoren, maar een mooi kustlandschap wel, kortbij bestemmingen zoals de Opaalkust, de Waddeneilanden… zijn toppers op het lijstje.

De laatste jaren is het eerder slow travel geworden in de zomer in de Alpen, vooral genieten van een mooie alm, een mooi meertje in de bergen, de gesteenten of rotsformaties, iets lekker in een hut en de adembenemende uitzichten die je krijgt na een klimpartij…  

 

Enkele foto’s:

 

Figuur 1: In de Alpen	Figuur 2: Fumarolen Le Biancane – Toscane

 

Aardrijkskundelokaal